Een begrip als "nieuwste tijd " is een beetje tricky, want hoelang blijft iets een "nieuwste tijd"? Een belangrijk moiment in de geschiedenis na Wereldoorlog 2 (die intussen ook bijna 80 jaren oud is) is de eenmaking van de Europese landen, wat direct gevolgen had voor onze familie van grensbewoners. Ook het samenvoegen van kleinere gemeenten tot grotere, in België eerst en later in Nederland had direct invloed op het leven. In de loop van de tijd gingen steeds minder familileden nog een beroep in de landbouw uitoefenen. Ook de algemene scholingsgraad in de familie nam te door meer onderwijsmogelijkheden en verlenging van de leerplicht, ook naar jongere leeftijden.

De wereldbrand van de 2e wereldoorlog had grote invloed op het dagelijks leven. Eerst door 4 jaren bezetting in zuid-Nederland en België, na een vrij korte veroveringsoorlog door de Duitste troepen. Hoe de inval van de Duitsers werd beleefd op Boshoven waar onze stam van de Roelandsen woonde, leren we uit de beschrijvingen in het dagboek van Piet Geerts, die als jonge man woonde op Boshoven 15 in Alphen, waar later de familie Schellekens woonde. Ook Karel Geerts, een andere bewoner van Boshoven in die tijd, heeft een beschrijving gegeven van wat hij vernam tijdens de oorlog en maakte daar later ook een boekje van. Hierna volgen enige fragmenten.

Op 10 mei 1940 vielen er enkele bommen op Boshoven, waarschijnlijk om Franse troepen te treffen, die vanuit België ter versterking van de zwakke Nederlandse verdediging waren aangerukt. De bommenwerpers kwamen van over Baarle uit het zuiden. Midden in het dorp Alphen waren versperringen opgericht om de opmars van de Duitsers te vertragen, toen die verwijderd moesten worden met explosieven, bood de burgemeester aan het gemeentepersoneel deze te laten verwijderen om grotere schade aan de huizen te vermijden. Een deel van de Nederlandse troepen vluchtte voor de oprukken de Duitsers uit richting België. Onder hen ook "luchtwachters" vrijwilligers, die geen militair waren en tot taak hadden het luchtruim in het oog te houden om bommenwerpers en valschermspringers te detecteren en te rapporteren aan het commando van het leger. Over de bezetting in Ulicoten heb ik minder details. Mijn grootvader aan moederszijde Vic Boeren was "bureauhouder" voor de bezetter, hij voerde administratie van de landbouwproductie. Die functie deed hij naast het gewone boerenwerk, er was ook geen weigeren aan. Door "creatief boekhouden" kon hij wel heel wat mensen helpen.

Tijdens de oorlog verhuisde Piet Geerts met zijn familie naar Ulicoten, waar hij de bevrijding meemaakte. Die bevrijding ging gepaard met hevige gevechten die in onze streek weken duurden. Daar vielen ook heel wat burgerslachtoffers bij, daarnaast sneuvelden ook heel wat militeiren aan beide zijden. Op Boshoven bouwde de familie Roelands een schuilkelder, waar men samen met buurtgenoten zat tijdens de gevechten,. Die gingen gepaard met mortieren en artillerie beschietingen van de Duitse tropen ten noorden van het dorp, maar ook de bevrijders lieten zich niet onbetuigd. Alphen werd bevrijd door de 1e Poolse pantserdivisie van generaal Maczeck, de Poolse militairen waren meest gevluchtte Polen die de weg naar Engeland vonden en soms onder een valse naam dienstdeden. Dat laatste was nodig om hun nog in Polen verblijvende familileden te beschermen. De divsie hoorde onder Brits commando en had ook dezelfde uitrusting. De foto van de groep militairen is gemaakt bij het huis van de overwegwachter op Boshoven, de spoorlijn is te zien op de tekening. De Bewoners van het dorp werden geëvacueerd naar het Belgische Turnhout, De familie Roelands trok naar Baarle, waar men nog in de buurt van de eigen bezittingen bleef. Er was veel schade aan de boerderij toen die eenmaal bevrijd was. De bevrijders roofden ook wel van de bevolking , vaak etenswaren of drank, maar soms ook kostbaarheden.

Nederlandse provincie Noord-Brabant...

Vanaf het einde van de 19e eeuw werd de provincie meer en meer geïndustrialiseerd. Textiel werd geproduceerd in Tilburg en Helmond, terwijl Eindhoven met vroegere randgemeenten uitgroeide tot de vijfde stad van Nederland dankzij Philips en DAF. Voormalige kleine plaatsen groeiden zo snel uit tot nieuwe industriesteden. Breda en 's-Hertogenbosch stonden bekend als historische centra en als oude garnizoenssteden van Brabant, getuige de vele vormalige kazernes die de beide gemeentes herbergen. Daarnaast is ook Bergen op Zoom een oude garnizoensstad met een monumentale historische kern.

Het Rijke Roomse Leven..

Vanaf ongeveer 1900 en vooral na de Eerste Wereldoorlog verzuilde Noord-Brabant sterk (evenals de rest van Nederland). Bijna het gehele openbare leven zoals scholing, gezondheidszorg en vrijetijdsbesteding werd door de kerk aangestuurde verenigingen, vakbonden, etc. beheerst. Iedere katholieke Brabander werd geacht hieraan deel te nemen en de sociale controle hierop was groot. Dit wordt ook wel het tijdsbestek van het Rijke Roomse Leven genoemd. Na het Tweede Vaticaans Concilie nam de invloed van de religie af en tijdens de roerige jaren 60 brokkelde de verzuiling snel af. Heden is nog ongeveer de helft van de Brabanders katholiek. Het kerkbezoek onder de Brabantse bevolking is in snel tempo verminderd. Zo zijn in het bisdom 's-Hertogenbosch, dat het oostelijke gedeelte van Noord-Brabant bestrijkt, 1.178.000 katholieken (57,5 procent van de bevolking). Ieder weekend bezoeken gemiddeld 87.190 inwoners van dit gebied de H. Mis in een RK kerk, wat slechts 4,3 procent van de totale bevolking is. In het westen van Brabant is een sterke aanwezigheid van protestanten, maar ook daar neemt de kerkelijkheid af.

In de periode tussen de 1e en 2e wereldoorlog bouwde de grootvader van Mathieu Roelands een boerderij uit op Boshoven in het kleine Alphen. Ondanks de economische crisis die door de wereld woedde was het een relatief rustige tijd. In de landen rondom werd er vooral aan wederopbouw gedaan, na de enorme schade door de 1e wereldoorlog. Door o.a. de opgelegde herstelbetalingen kwam Duitsland in grote moeilijkheden en werd de kiem voor en volgende oorlog gelegd.De grensbewoners hielden zich wel bezig met smokkelen als noodzakelijke bijverdienste.

Tijdens de 1e wereloorlog werden de beide grootvaders opnieuw opgeroepen om als dienstpichtige militair dienst te doen bij het bewaken van het neutrale Nederland. Vele begische vluchtelingen vonden onderdak in Nederland, soms in speciaal voor hen gebouwde kanmpementen. De gevluchtte Belgische militairen werden zorgvuldig onder controle gehouden om de neutraliteit niet in gevaar te brengen. Ze werden daarom ver van de grens in kampen ondergebracht. Diep in het zuiden van België was er een klein gebied over de rivier de IJzer dat niet bezet werd door Duitse troepen. In die streek echter woedde de oorlog 4 jaar in alle hevigheid. In het noorden was er ook een gebied dat de Duitsers niet in handen kregen: Baarle-Hertog. Dit werd door de Nederlanders afgeschermd, maar dat belette de Belgen niet er een radiostation op te richten met materiaal dat ze via Nederland konden binnensmokkelen. Voor de radiomast hadden ze scheepsmasten besteld en gekregen! Natuurlijk werden ze daar wel bevoorraad met levensmiddelen en brandstof. Ook mochten Belgische boeren hun land blijven bewerken, zelfs in Nederland.

In de periode na de Belgische onafhankelijkheid in 1830 was er betrekkelijke rust in de streek waar de families Roelands en Boeren woonden. Men onderging het politieke en economische gewoel. De voorouders verhuisden op gezette tijden, naar waar men kon pachten en werken in het boerenbedrijf. De landbouwproductie was vooral gericht om zelfvoorzienend te zijn op de vooral arme gronden waar de biede families boerden.